نگاهی به کاربرد پزشکی اندروگرافیس - مجله بهسان

نویسندگان: کوهویی لینگ، چوا تانگ کیان، تان چای هون

مترجمان: دکتر حسین حسین زاده، دکتر محسن ایمن شهیدی، دکتر رامین رضایی

نام علمی (خانواده):

(Barm.f.) Nees (Acanthaceae) Andrographis paniculata

نام انگلیسی:

Hempedu Bumi, Sambiloto, Chuan xin Lian

نام فارسی:

ندارد. اندروگرافیس

مشخصات:

آندروگرافیس گیاهی است یک ساله که تا ارتفاع یک متر رشد می نماید. ساقه ها صاف، بدون کرک و بند بند و برگ ها ساده، مقابل همدیگر و بدون گوشواره هستند. پهنک سبز تیره، تلخ، براق، ساده، نیزه ای، متقابل و به ابعاد 4-8 سانتی متر در 2/5-3 سانتی متر است. در حاملگی موارد منع مصرف دارد و احتمالاً به سبب اثر سقط کنندگی آن خطرناک است. گل های سفید و کوتاه به صورت آرایش خوشه ای انتهایی یا محوری می باشند. هم برگه های و هم کاسه گل پنج پره ای کوچک هستند. میوه ها عمودی، مخروطی، کپسولی و حاوی 2-4 دانه می باشند.

منشأ:

بومی شبه قاره هند و در جاهای دیگر کشت می گردد.

ترکیبات شیمیایی:

آندوگرافولید، آندروپانولید، آندروگرافیک اسید و آندروگرافیدین A، آندروگرافاتوزید، آندروپانیکولوزین A و آندروپانیکولوزید A و مواد دیگر.

کاربرد در طب سنتی:

از این گیاه به صورت خوراکی برای پیشگیری از سرماخوردگی و درمان آن، آنفولانزا، التهاب خلق و لوزه، آلرژی و التهاب سینوس ها استفاده می گردد. به طور سنتی این گیاه برای بسیاری از ناراحتی ها شامل بی اشتهایی، تصلب شرائین، گزیدگی حشرات و مار، برونشیت، جلوگیری از بیماری های قلبی - عروقی، دیابت، ازدیاد فشار خون، وبا و به اسم مقوی مصرف می گردد.

آثار دارویی:

ضد آپوپتوز، ضد باکتری، ضد قارچ، ضد سرطان، ضد دیابت / کاهنده قند خون، ضد نازایی، ضد التهاب، ضد اکسیدان، ضد پلاکت، ضد پروتوزوئر، ضد ویروس، محافظت قلبی، شیمی درمانی، محافظت کبدی، کاهنده فشارخون، تعدیل کننده سیستم ایمنی، آثار دارویی روان شناسی (سایکو فارکاکولوژی)، شل کننده عروق، و سمیت سلولی.

اندازه مصرف:

برای کاهش نشانه های سرماخوردگی، 400 میلی گرم آندروگرافولید استاندارد سه بار برای پیشگیری از سرماخوردگی، 200 میلی گرم در روز به مدت پنج روز در هفته، برای رفع کردن تب و گلودرد، التهاب حلق و لوزه، 3 گرم و 6 گرم روزانه استفاده شده است. 6-9 گرم برای آنفولانزا، تب و گلودرد، زخم در دهان، سرفه حاد یا مزمن، التهاب روده، اسهال خونی، عفونت مجاری ادرای، کفگیرک (دمل بزرگ) زخم و گزش زهر مار به کار می رود.

عوارض جانبی:

به صورت خوراکی، مقادیر بالای آندروگرافیس ممکن است باعث اختلال لوله گوارشی، بی اشتهایی، استفراغ و کهیر گردد. آندروگرافولید خوراکی 5 mg/kg سه بار در روز ممکن است باعث سردرد، خستگی، جوش پوستی، طعم غیر طبیعی، اسهال، خارش، بزرگ شدن غیر طبیعی گره های لنفی، واکنش های آنافیلاکتیک و غیره گردد.

موارد منع مصرف:

در حاملگی موارد منع مصرف دارد و احتمالاً به سبب اثر سقط کنندگی آن خطرناک است.

مسمومیت زایی:

با تجویز جوشانده برگ های این گیاه به خرگوش اثر سمی مشاهده نشد. اندازه LD50 آندروگرافولید در موش به وسیله خوراکی بیش از 40 g/kg وزن بدن بود که نشانگر سمیت پایین این گیاه است.

تداخلات دارو - گیاه:

مصرف هم زمان این گیاه با وارفارین آثار بارزی روی فارماکوکینتیک و به خصوص فارماکودینامی وارفارین نداشت.

پی نوشت:

برای مشاهده پی نوشت های این کتاب به منبع مقاله مراجعه گردد.

منبع مقاله :

لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین زاده - محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.

منبع: راسخون