نقش مطلع سازی مردم از خطرات چاقی را جدی بگیریم - مجله بهسان

گروه ورزشی خبرنگاران در کوشش است در تبادل نظر با کارشناسان، صاحب نظران، مسئولان و افراد مرتبط با ورزش، راه چارههای خروج از این شرایط و توجه بیش از گذشته مسئولان به تهدید عظیم سلامتی مردم را آنالیز کند تا شاید اتفاق تازه ای در این بخش رخ بدهد.

معصومه هلالی زاده عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در تبادل نظر با خبرنگاران، درباره عوارض چاقی و کم تحرکی و خطرات احتمالی آن برای مردم گفت: چاقی یکی از معضلاتی است که روز به روز شاهد افزایش آن در جوامع هستیم. مخصوصاً جوامع پیشرفته بیشتر با این موضوع گریبانگیر هستند و در طبقه اجتماعی مرفه و دارای سطح درآمد بالا، شیوع آن بیشتر است. چاقی یک بیماری محسوب می گردد. گذشته از اینکه خودش به عنوان یک بیماری آسیب های زیادی برای بدن ایجاد می نماید به طور غیرمستقیم نیز زمینه ساز بروز بسیاری از بیماری های غیر واگیر دیگر نیز می گردد که می تواند به مراتب سلامتی افراد را به خطر بیندازد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در ادامه تأکید کرد: متأسفانه بعضی از افراد طبق باورهای سنتی خود از دارا بودن بدن فربه و دارای اضافه وزن و حتی چاق لذت می برند اما متأسفانه از عوارض بسیار زیادی که در انتظارشان است، بی خبر هستند. بیماری هایی که در اثر چاقی ناشی می شوند را آنالیز می کنیم. در درجه نخست بیماری های غیر واگیردار هستند. برای مثال بیماری های قلبی- عروقی که بر اثر چاقی، افزایش یا فشار خون و یا کلسترول خون را در پی دارد که هر دو عامل می توانند بیماری های قلبی و عروقی را ایجاد کند.

وی در ادامه گفت: همچنین دیابت که لایه چربی اضافی می تواند روی سطح سلول ها را بپوشاند باعث کاهش حساسیت انسولین و افزایش مقاومت انسولینی و زمینه ساز ابتلا به دیابت نوع دو می گردد.

هلالی زاده گفت: عارضه دیگر از دست رفتن توده استخوان و در واقع خطر پوکی استخوان است که هرچه کم تحرکی بیشتر باشد، وزن افزایش می یابد و توده استخوانی و مواد معدنی استخوان ها کاهش می یابد که می تواند یکی از معضلات مهم در سلامت افراد به حساب آید. همچنین افسردگی نیز یکی از عوامل خطرزایی است که روز به روز در جامعه افزایش پیدا می نماید ارتباط مستقیم با چاقی و کم تحرکی دارد. در خصوص ابتلاء به سرطان، آمارها نشان می دهد که چاقی و کم تحرکی عواملی هستند که به صورت مستقیم خطر ابتلا به سرطان (سرطان پستان و سرطان کولون) را افزایش می دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در ادامه درباره راه چارههای پیشگیری از عوارض چاقی، توضیح داد: برای اینکه از شر عوارض چاقی و کم تحرکی در امان بمانیم، بهترین و منطقی ترین راهکار افزایش سطح فعالیت روزانه در کنار رژیم غذایی مناسب است. از طرف دیگر با سبک زندگی ماشینی، بدن برای سوزاندن کالری با مشکل روبرو می گردد. بسیاری از افراد به سمت روش های تهاجمی مثل پیکرتراشی و روش های دیگر برای کاهش وزن می فرایند.

وی در ادامه تأکید کرد: این روش های تهاجمی بسیار برای سلامت افراد خطرآفرین هستند و از طرف دیگر نیز هزینه گزافی به خانواده ها تحمیل می نمایند و عمدتاً برگشت پذیر هستند. تا زمانی که سبک زندگی خود را اصلاح نکنید متأسفانه چاقی و اضافه وزن گریبانگیر جامعه خواهد بود.

هلالی زاده گفت: نکته حائز اهمیت درباره میزان خطرزایی و کشندگی، کم تحرکی است. کم تحرکی بسیار برای بدن خطرزا است و در کنار رژیم غذایی غیر سالم، غیر اصولی و پرکالری می تواند خطرات را چند برابر کند. نتایج تحقیقات جدید نشان می دهد ارتباط بالایی بین کم تحرکی و مرگ زودرس وجود دارد که همه اینها در ارتباط با چاقی می باشد. حتی افراد غیر چاق از خطر مرگ زودرس بر اثر کم تحرکی در امان نیستند و در افراد چاق این خطر بیشتر می گردد. به طور کلی هرچه سطح فعالیت افراد به سطح نرمال نزدیک تر گردد خطر مرگ زودرس کاهش می یابد و عمدتاً افرادی که هیچ فعالیتی ندارند و در مشاغل کم تحرک هستند نسبت به دیگر افراد آمار مرگ بالاتری دارند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی ادامه داد: صحبت های زیادی از سوی وزارت بهداشت، علوم و ورزش درباره خطرات کم تحرکی مطرح می گردد اما متأسفانه افراد جامعه توجهی به آن ندارند. اسم فعالیت ورزشی که می آید می خواهند به طور کلی آن را نادیده بگیرند. فرمول ساده ای برای افزایش سطح تحرک جسمانی می گویم و آن این است که هر فعالیتی که تعداد تنفس و عمق تنفسی بالایی داشته باشد باعث افزایش میزان کالری مصرفی می گردد. باید این حداقل ها را انجام دهیم تا از گزند بیماری ها از جمله بیماری چاقی و کم تحرکی در امان باشیم. (کم تحرکی یک بیماری است) برای مثال انجام حداقل یک ورزش 20 دقیقه ای سازمان یافته و هدف مند در طول روز داشته باشیم که مزایای بسیاری برای بدن به دنبال دارد. با فاجعه ای که در سطح جامعه شاهد آن هستیم افراد روز به روز بیشتر به سمت بی تحرکی می فرایند مخصوصاً در دوران قرنطینه و شیوع کرونا که متأسفانه در آینده عواقب ناشی از کم تحرکی این دوران بروز خواهد نمود.

هلالی زاده اعلام نمود: به هر حال شاهد هستیم در دوران کنونی و 8 ماه گذشته، افراد برای فرار از گزند بیماری واگیرداری مثل کووید 19 به هر راهی متوسل می شوند پس چطور می توانند اینقدر ساده و سهل انگارانه چشم های خود را بر روی چهارمین عامل خطرزای مرگ و میر در سطح جهان یعنی بی تحرکی ببندند. این یک درد در جامعه است.

وی در پاسخ به این سوال که برای اینکه حس احتیاج به ورزش در مردم ایجاد گردد و آنها سبک زندگی خود را تغییر دهند کدام نهاد تأثیرگذار است و راه چاره شما چیست؟ گفت: وزارت ورزش و فدراسیون ورزش همگانی می توانند نقش پررنگی در جامعه ایجاد نمایند. وزارت بهداشت نیز متولی سلامت جامعه است. شاهد هستیم بی تحرکی یکی از عواملی است که سلامت افراد را به خطر می اندازد. مگر عظیمترین ریزفکتورها و عوامل خطرزای مرگ ومیر در جهان چه هستند؟ نخستین عامل خطرزای مرگ و میر در جهان، فشار خون با 13 درصد مرگ و میر است. دومین عامل مصرف سیگار با 9 درصد، سومین عامل قند خون با 6 درصد می باشد. با فاصله بسیار کمی، چهارمین عامل کم تحرکی با 6 درصد است. سالانه چیزی حدود 5 میلیون نفر در کل جهان بر اثر کم تحرکی جان خود را از دست می دهند و شاهد هستیم در حال حاضر جهان مهمترین مسئله خود را کووید 19 می داند که تا این لحظه بیش از یک میلیون نفر از افراد، جان خود را از دست داده اند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی اضافه کرد: پس در ابتدا مطلع سازی جامعه نقش مهمی دارد. نمی گویم پارک ها و سالن های ورزشی را مجهز کنید بلکه باید با مطلع سازی جامعه را نسبت به این خطرات هوشیار کنیم. این مهمترین وظیفه ای است که بر دوش وزارت بهداشت، وزارت ورزش و وزارت علوم است. وزارت علوم با تربیت نیروهای متخصص در حیطه علوم ورزش و سایر علومی که با این مهم در ارتباط هستند نقش مهمی دارد. این ارگان ها، سازمان ها و وزارتخانه ها بسیار حائز اهمیت هستند و نقش نخست آنها مطلع سازی جامعه است.

وی ادامه داد: مردم باید با چشمان باز عوامل خطرزای مرگ و میر را رصد نمایند، کرونا مهم است اما بی تحرکی از آن مهمتر می باشد. سطح فعالیت های ورزش خانگی را افزایش دهیم. حداقل حدود 20 دقیقه در منزل حرکات کششی، یوگا و پیاده روی تند را انجام دهیم که بسیار یاری نماینده می باشد. برای مثال استفاده از پله به جای آسانسور و راه رفتن در هنگام صحبت با تلفن از جمله فعالیت هایی است که در منزل قابل انجام است تا سطح کالری مصرفی بالا رود تا آمار مرگ و میر ناشی از کم تحرکی در جهان که اتفاقاً کشور ما از این حیث در رتبه بالایی قرار گرفته است، فاصله بگیریم.

هلالی زاده در پاسخ به این سوال که طبق آمارها 82 درصد مرگ و میرهای ایران به دلیل بیماری های غیر واگیر ناشی از کم تحرکی است، نظر شما در خصوص این آمار چیست؟ گفت: یک سری ارگان ها این آمارها را در اختیار مردم قرار می دهند. طبق آخرین آمار 4 بیماری که علت مرگ و میر 82 درصد مردم کشور را به خود اختصاص می دهد، بیماری های غیر واگیر است که چاقی یکی از آنها می باشد. این آمار را وزارت بهداشت منتشر می نماید و همان عوامل خطرزای بیماری می تواند زمینه بروز 82 درصد مرگ و میرهای ایران باشد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در خاتمه اعلام نمود: افرادی که حتی پای بند به حداقل های بسیار ساده نیستند باید در انتظار عواقب سنگین بی تحرکی و چاقی باشند.