بحران در صندوق های بازنشستگی ؛ اوضاع چقدر وخیم است؟ ، افزایش سن بازنشستگی راهگشاست؟ - مجله بهسان

خبرنگاران- مرضیه ثمره حسینی: صندوق های تامین اجتماعی با بحران روبروند. بعضی از آنها در معرض ورشکستگی قرار دارند. بنا به گفته کارشناس انجام بعضی اصلاحات ساختاری در این صندوق ها لازم است و هر چه زودتر باید اجرایی گردد.

چندی پیش هم مدیرکل بیمه های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پی اظهارات نسنجیده در خصوص صندوق های بازنشستگی، از سمت خود برکنار شد. صحبت هایی که به بحران صندوق های بازنشستگی در کشور اشاره داشت اما به گفته بسیاری ادبیات و نوع اظهارات درباره آن درست نبود.

کارشناس حوزه کار در این باره به خبرنگاران گفت: ادبیات و نوع اظهارات در این زمینه درست نبود اما اصل حرف درست است چرا که بحران در صندوق های بازنشستگی مخصوصا صندوق تامین اجتماعی که قابل پیش بینی است اگر جدی گرفته نگردد می تواند کشور را دچار مسائل مالی و اجتماعی وخیمی نماید.

حمید حاج اسماعیلی ادامه داد: این هشدار که از گذشته هم مکررا داده شده است اگر منجر به وقوع بحران گردد اولین مسئله ای که در پی دارد ناتوانی این صندوق ها بالاخص صندوق تامین اجتماعی در پرداخت حقوق ها و مستمری بازنشستگان خواهد بود و اگر یک ماه حقوق ها با تاخیر روبرو گردد در عین حال که خانواده های زیادی آسیب می بینند می تواند با توجه به پوشش جمعیتی گسترده در این صندوق ها عوارض اجتماعی داشته باشد.

حاج اسماعیلی اضافه کرد: افزون بر آن، اگر ناترازی صندوق های بازنشستگی به وسیله وام و فروش امکانات و دارایی ها صورت بگیرد ضمن اینکه می تواند باعث فروپاشی این سازمان ها گردد منجر به تشدید تورم در کشور خواهد شد.

بحران در صندوق های بازنشستگی دولتی وخیم تر است

کارشناس بازار کاربا تاکید براینکه بحث ناترازی صندوق های بازنشستگی چند سال است که به صورت جدی در کشور مطرح شده، اعلام کرد: ورودی و خروجی این صندوق ها بر اساس محاسبات بیمه ای با هم همخوانی ندارد و این شرایط در صندوق های بازنشستگی دولتی که عمدتا تمام اعتبار آنها را خود دولت تامین می نماید وخیم تر است.

حاج اسماعیلی در خصوص شرایط صندوق تامین اجتماعی هم گفت: از آنجا که تامین اجتماعی یک سازمان غیردولتی است این نگرانی وجود دارد که اگر شرایط ادامه پیدا کند به علت اینکه دولت نمی تواند در این صندوق منابعی را برای سازمان تامین کند بحران به صورت خیلی شدیدتر بروز کند چرا که جمعیت زیادی تحت پوشش این صندوق هستند.

وی ادامه داد: در دوره هایی که وضع صندوق تامین اجتماعی وخیم نبود حدود 17 تا 18 نفر به این صندوق بیمه پرداخت می کردند و یک نفر خدمات یا مستمری می گرفت اما در حال حاضر این عدد به مرز 4 بیمه پرداز به ازای یک مستمری بگیر رسیده که خط قرمز است و چنانچه مسائل صندوق تامین اجتماعی به لحاظ ساختاری و عایدیی حل و فصل نگردد با توجه به شرایط خاص مالی که در کشور وجود دارد و با توجه به روند افزایش تورم که چند سال است ادامه دارد بحران جدی برای سازمان تامین اجتماعی قابل پیش بینی است.

تامین اجتماعی 200 هزار میلیارد تومان کمبود منابع دارد

کارشناس بازار کاربا بیان اینکه عمده منابع سازمان تامین اجتماعی به وسیله واریز بیمه هاست و بخشی هم از محل سرمایه گذاری های شرکت های تامین اجتماعی تحت عنوان شرکت های شستا ایجاد می گردد، اضافه کرد: پیش بینی می گردد سازمان تامین اجتماعی برای امسال به حدود 620 هزار میلیارد تومان بودجه احتیاج دارد این در حالی است که برآوردهای خود سازمان این است که حدود 430 تا 440 هزار میلیارد تومان از محل واریز بیمه ها و بین 20 تا 30 هزار میلیارد تومان هم از محل عایدیهای شرکت های شستا تامین می گردد اما بقیه منابع قابل اطمینان نیست.

حاج اسماعیلی ادامه داد: اگرچه دولت قول داده است حدود 70 هزار میلیارد تومان از بدهی های خود به سازمان را در امسال پرداخت کند ولی این امر کاملا احتمال دارد و سازمان نمی تواند روی آن حساب ویژه باز کند، بر این اساس سازمان تامین اجتماعی همین امسال نزدیک به 200 هزار میلیارد تومان برای پرداخت هزینه ها و مستمری ها و حقوق بازنشستگان خود دچار مشکل است و اگر این روند ادامه یابد بدون شک در سال های آینده می تواند بحران جدی ایجاد کند.

اصلاحات ساختاری باید در رأس قرار گیرد

کارشناس بازار کار در خصوص راهکارهای حل بحران در صندوق های بازنشستگی از جمله تامین اجتماعی گفت: در وهله نخست به اصلاحات ساختاری احتیاج است که در این بخش، مدیریت هزینه در صندوق های بازنشستگی باید در اولویت قرار گیرد.

حاج اسماعیلی ادامه داد: این صندوق ها به مرور خیلی بزرگ شده اند و با هزینه های بالا اداره می شوند. بعلاوه، مدیریت هزینه در این سازمان ها چابک نیست و از تکنولوژی های تازه برای محاسبات بیمه ای استفاده نمی گردد این در حالی است که سازمانی مانند تامین اجتماعی برای دریافت مطالبات خود از ذینفعان و کارفرمایان از ابزارهای کهنه و سنتی استفاده می نماید که برای سازمان هزینه بر است.

وی اضافه کرد: بعلاوه، خیلی از کسانی که به سازمان تامین اجتماعی ورود و خروج دارند و از آنجا حقوق دریافت می نمایند برای سازمان کارآمدی ندارند و هیچ ضرورتی هم به حضور آنها در اینجا نیست.

حاج اسماعیلی ادامه داد: این در حالی است که تامین اجتماعی یک سازمان تخصصی است و بر اساس محاسبات بیماه ای اداره می گردد و به افراد کاملا فنی احتیاج است بر این اساس، این مسئله باید هم از طرف مدیران سازمان، هم از طرف سازمان های مسئول و هم نمایندگان مجلس مورد آنالیز قرار بگیرد و حضور دولت در این سازمان به حداقل برسد و دولت تنها نظارت های حاکمیتی داشته باشد نه مداخلات سازمانی و مدیریتی.

کارشناس بازار کار اعلام کرد: ضمن کاهش نقش دولت، نقش شرکای اجتماعی در این صندوق ها باید افزایش یابد. چرا که در حال حاضر کسانی مثل کارگران و بازنشستگان که ذینفع جدی هستند در مدیریت سازمان تامین اجتماعی نقشی ندارند در حالی که در اصلاحات ساختاری می تواند شورای عالی تامین اجتماعی احیا گردد و نقش شرکای اجتماعی برای مدیریت و نظارت پررنگ گردد.

افزایش سن بازنشستگی چقدر راهگشاست؟

افزایش سن بازنشستگی به عنوان یکی از راهکار ها برای جلوگیری از بحرانی تر شدن شرایط مالی صندوق های بازنشستگی مطرح شده است. کارشناس بازار کار درباره تاثیر چنین سیاست هایی در کاهش بحران صندوق های تامین اجتماعی گفت: بعد از اصلاحات ساختاری بحث اصلاحات پارامتریک شامل سن و سابقه و محاسبه حقوق است.

حاج اسماعیلی ادامه داد: در این زمینه هرچند ما مشکل داریم اما تا زمانی که مدیریت هزینه و اصلاحات ساختاری انجام نگردد نباید وارد این بحث ها شد چون در حال حاضر منابع عایدیی مردم دچار مشکل است و خود کارگران و بازنشستگان به میزان کافی عایدی ندارند برای همین اگر بخواهیم بدون ملاحظات لازم به بحث های پارامتریک ورود کنیم با توجه به شرایط کشور حتما عده زیادی متضرر می شوند اما اگر اصلاحات ساختاری انجام گردد متناسب با آن باید سراغ محاسبه سن و سابقه هم برویم.