از تجربه کشورهای دیگر برای پایدارسازی شبکه کتابخانه های دانشگاهی استفاده شود - مجله بهسان

این نشست با حضور رحمت الله فتاحی، پیشکسوت کتابداری و مدرس علم اطلاعات و دانش شناسی؛ فرنوش رقابی، معاون کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و گنجینه دانشگاه صنعتی شریف؛ علی باقری، مدیر کتابخانه و مرکز انتشارات دانشگاه خلیج فارس؛ شانت باغرام، مدیر کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و گنجینه دانشگاه صنعتی شریف؛ مرضیه غزنوی، کارشناس مسئول کتابخانه مرکزی دانشگاه خلیج فارس؛ زهره عتیقه چیان، رئیس اداره خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و صنعت؛ ژاله فاضل، معاون کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان و فرزانه فرجامی، رئیس اداره خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در این نشست رحمت الله فتاحی، درباره وبگاه کتابخانه های دانشگاهی گفت: من از یک زاویه خاص به این شبکه ارتباطی پایدار میان کتابخانه های دانشگاهی نگاه می کنم و آن این است که در کشورهای جهان سوم و ایران رسمی وجود دارد که تنها 5درصد از مردم مسئولیت خود را انجام می دهند و 95 درصد دیگر از قبل عواید این هدف و مسئولیت زندگی می کنند.

وی با بیان این که کمیته راهبری و تمام کسانی که ایده ایجاد این شبکه ارتباطی میان دانشگاه های کشور را داشتند، جزء آن پنج درصد هستند، گفت: توسعه ایران در گروی فعالیت شما پنج درصد فعال است و دیگر قانون پارتو که فعالیت جامعه را به 20 درصد و 80 درصد تقسیم می کند، قابل اتکا و استناد نیست.

فتاحی با تاکید بر این که ساختاردهی و سازمان دهی دو عنصر مهم در شکل گیری و ادامه یک فعالیت است، اظهار کرد: در هر حرکت فرهنگی و منسجم اگر یک ساختاردهی و سازمان دهی مناسب صورت نگیرد، احتمال این که تب و تاب آن فعالیت فروکش کند، وجود دارد.

وی با بیان این که ایجاد یک شبکه ارتباطی پایدار میان کتابخانه های دانشگاهی کشور یک حرکت بسیار ارزشمند و بزرگ است، گفت: خوب است با توجه به ایجاد وب سایت کتابخانه های دانشگاهی کشور و ایجاد یک شبکه ارتباطی میان آن ها، برنامه هایی را برای تداوم این ارتباط داشته باشیم و کمیته راهبردی و کسانی که این برنامه و شبکه را هدایت و مدیریت می کنند، با تقسیم وظیفه تلاش کنند این شبکه ارتباطی را حفظ کنند؛ زیرا هر فرد در یک کار جمعی باید مسئولانه تلاش کند و در غیر این صورت کار پیش نمی رود.

این استاد پیشکسوت کتابداری با بیان این که ممکن است همه افراد به اندازه کافی کارایی لازم را برای پیشبرد امور نداشته باشند، گفت: تقسیم وظیفه و محول کردن فعالیت به افراد مسئول و علاقه مند می تواند این شبکه ارتباطی را حفظ و توسعه دهد.

فتاحی با بیان این که خوب است برای ارتباط بیشتر میان کتابخانه های دانشگاهی از تجربه کشورهای پیروز مانند اروپا استرالیا و آمریکا هم استفاده کرد، گفت: ایجاد شبکه های ارتباطی میان کتابخانه های دانشگاهی و به طور کلی مراکز فرهنگی مختلف در این کشورها سابقه تشکیل طولانی دارد و خوب است از این تجربیات استفاده شود.

وی عنوان کرد: با یک برنامه ریزی منسجم، داشتن نیروی کافی و علاقه مند می تواند تعاملی را که میان کتابخانه های دانشگاهی در این وبگاه و در بستر این شبکه ارتباطی شکل گرفته، تقویت کرد. این شبکه ارتباطی یک فعالیت بزرگ برای سربلندی ایران و دانشگاه های ایران است که کتابخانه ها بخش مهمی از آن هستند.

ایجاد نسخه انگلیسی وبگاه برای ارتباطات برون مرزی

علی باقری، مدیر کتابخانه و مرکز انتشارات دانشگاه خلیج فارس در این نشست اظهار کرد: شبکه ارتباط پایدار میان کتابخانه های دانشگاهی کشور یک ضرورت مهم بود؛ که با شناسایی موضوع در زمان درست، این موضوع مهم یعنی ارتباط میان کتابخانه های دانشگاهی محقق شد.

وی با بیان این که آیندگان از این فعالیت سودمند قطعا بیشتر سود خواهند، برد، گفت: ایجاد شبکه ارتباطی میان کتابخانه های دانشگاهی کشور قطعا به ارائه خدمات بهتر از سوی آن ها کمک خواهد کرد.

باقری با بیان این که شناسایی شیوه ارائه خدمات متفاوت در کتابخانه های دانشگاهی گوناگون و به رسمیت شناختن آن ها خود یک طرح موضوع مهم است، عنوان کرد: این ارائه خدمات متفاوت می تواند در بخش های مختلف دسته بندی شود این تفاوت در ارائه خدمات می تواند خودش راهگشا و تعیین کننده باشد و نیاز نیست همه کتابخانه ها برای ارائه خدمات یک روش را دنبال کنند.

وی با پیشنهاد ایجاد نسخه انگلیسی وبگاه کتابخانه های دانشگاهی گفت: برای ارتباط گرفتن با کتابخانه های برون مرزی از جمله اروپا و آمریکا می توان با ایجاد نسخه انگلیسی وبگاه کتابخانه های دانشگاهی این تعامل و ارتباط را با کتابخانه های خارج از کشور برقرار کنیم.

باقری با بیان این که استفاده از نیروهای علاقه مند و داوطلب همیشه مدت زمان انجام کار را کوتاه تر می کند، اظهار کرد: قطعا افراد علاقه مند، داوطلب و متخصص بسیار بیشتر از نیروهای ستادی و کسانی که در قلب فعالیت هستند؛ از جمله مدیران و معاونان، می توانند کار را پیش ببرند. پس بر روی استفاده از این افراد حساب باز کنید.

مدیر کتابخانه و مرکز انتشارات دانشگاه خلیج فارس در این نشست با اشاره به تنظیم یک برنامه تقویمی منظم و منسجم برای برگزاری سمینارها و نشست ها و همایش ها حداقل تا دو سال آینده گفت: با یک برنامه تقویمی مناسب تلاش کنید حداقل یک برنامه سالیانه منظم برای برگزاری سمینارها و همایش های این حوزه داشته باشید. اطلاعات خود را گردآوری کنید و این اطلاعات را در بوته نقد و بررسی قرار دهید تا بتوانید یک برنامه ریزی درست برای ادامه این تعامل داشته باشید.

باقری با بیان این که مجازی بودن ارتباط، نقطه قوت بزرگ همکاری در این شبکه ارتباطی است و دانشگاه های مختلف از شمال و جنوب و شرق و غرب کشور به راحتی می توانند در این شبکه عضو شوند، گقت: این شبکه ارتباطی باید پایدار باشد و مجازی بودن امکان این تعامل را برای همه دانشگاه های کشور فراهم کند. پذیرش فراخوان همکاری ازسوی داوطلبان و مخاطبان و مدیران و معاونان کتابخانه های دانشگاهی حسن بزرگ این شبکه ارتباطی است. ایجاد این شبکه ارتباطی باعث می شود کتابخانه ها و اعضای آن ها روز آمد باشند و نقش خود در دانشگاه های کشور بهتر ایفا کنند.

امیدواریم این وبگاه و بستر فعالیت آن از سوی وزارتخانه علوم پررنگ دیده شود

فرنوش رقابی، معاون کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و گنجینه دانشگاه صنعتی شریف نیز در این نشست به معرفی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی کشور و زمینه ها و ارتباطاتی که باعث شکل گیری این وبگاه شد، سخن گفت و عنوان کرد: وبگاه کتابخانه های دانشگاهی کشور یک شبکه ارتباطی و تعاملی ساده را میان کتابخانه های دانشگاهی کشور شکل داد.

معاون کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و گنجینه دانشگاه صنعتی شریف با یبان این که این شبکه ارتباطی در بستر وبگاه کتابخانه های دانشگاهی کشور شکل گرفته است، گفت: اکنون 75 دانشگاه مشارکت کننده در درون این وبگاه وجود دارد.

وی درباره زمینه های شکل گیری این وبگاه و پیش از آن، برگزاری همایش کتابخانه های دانشگاهی کشور که 24 و 25 آبان ماه برگزار شد، گفت: تشکیل گروه معاونان کتابخانه های دانشگاهی در مهر ماه 99، ارائه پیشنهاد برگزاری گردهمایی در خرداد امسال، تشکیل گروه کمیته اجرایی در تیرماه امسال، برگزاری پیش همایش در شهریورماه و برگزاری همایش اصلی در 25 و 26 آبان ماه باعث شد با ایجاد فضایی تخصصی، بستر لازم برای تداوم ارتباطات، تعاملات و تبادل اطلاعات بین این کتابخانه ها ایجاد شود.

رقابی گفت: بعد از همایش با ارائه فراخوان داوطلبان همکاری با کارگروه ها در آذرماه و برگزاری جلسات با رابطان کارگروه ها در 27 دیماه امسال؛ این همکاری ها ادامه داشت و امروز نتیجه این فعالیت ها رونمایی شد.

وی با تاکید بر این که داشتن یک وبگاه و شبکه ارتباطی فعالی میان کتابخانه های دانشگاهی باعث می شود افراد اطلاعات مربوط به کتابخانه های دانشگاهی را به جای جست وجوهای پراکنده در نت از یک بستر تعیین در اینترنت پیدا کنند، گفت: این شبکه ارتباطی میان کتابخانه های دانشگاهی باعث می شود، ارائه خدمات تسهیل شود و از موازی کاری کتابخانه های دانشگاهی و اتلاف بودجه جلوگیری شود.

معاون کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و گنجینه دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر این که امیدواریم وزارت علوم تحقیقات و فناوری این بستر را ببینند، اظهار کرد: امیدواریم فعالیت ها و انعکاس مثبت این شبکه ارتباطی از طریق معاونان پژوهش دانشگاه ها به وزارت علوم تحققیات و فناوری منتقل شود و مدیران و معاونان با صرف ارزش اضافه کرده مالی و معنوی بکوشند افراد متخصص که توانایی قبول مسئولیت را دارند در این فعالیت دخیل کنند و ابزارهای تشویقی لازم را به کار ببرند.

وی با تاکید بر این که استفاده از متخصصان متعهد، انگیزه بخشی و اثر بخشی فعالیت ها سه عنصر مهم در نتیجه دادن این گونه فعالیت های جمعی است، عنوان کرد: باور داشتن به خود و تکرار جمله ما می توانیم یک نکته مهم در به ثمر رسیدن فعالیت های بزرگ است. متاسفانه این باور در برخی از متخصصان ما وجود ندارد و آن ها فکر می کنند کار بزرگ را آدم های بزرگ می توانند، انجام دهند در صورتی که ما باید خودمان را باور داشته باشیم.

در پایان هم مرضیه غزنوی، کارشناس مسئول کتابخانه مرکزی دانشگاه خلیج فارس درباره انتشار جلد نخست کتاب همایش کتابخانه های مرکزی دانشگاه های کشور سخن گفت و اظهار کرد: مجموعه دو جلدی کتاب همایش کتابخانه های مرکزی دانشگاه های کشور؛ زیرمجموعه وزارت عتف به همت کتابخانه و انتشارات دانشگاه خلیج فارس منتشر خواهد شد.

وی افزود: جلد نخست این مجموعه دربرگیرنده گزارش های ارسالی از شرایط کنونی، فعالیت ها، چالش ها و نوآوری های 51 کتابخانه دانشگاهی است که در 480 صفحه منتشر خواهد شد.

غزنوی درباره این کتاب گفت: کتاب همایش کتابخانه های مرکزی دانشگاه های کشور480 صفحه است که 389 صفحه آن متن گزارش های ارسالی از کتابخانه های دانشگاهی کشور است و سایر صفحه ها به فهرست دانشگاه ها، گالری عکس ها و سایر موارد اختصاص دارد.

وی با شاره به این که طرح جلد کتاب برگرفته از پوستر همایش کتابخانه های دانشگاهی کشور است، گفت: این کتاب 25 صفحه فهرست مطالب دارد و در شرف انتشار است. تعداد گزارش های ارسالی از کتابخانه های دانشگاهی از 2 تا 20 صفحه است و این کتاب حاوی 51 گزارش از کتابخانه های دانشگاهی کشور است.

غزنوی افزود: جلد دوم با موضوع مقاله های ارسالی برای همایش، به زودی در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت. این مجموعه به صورت نسخه الکترونیک از طریق پرتال کتابخانه دانشگاه خلیج فارس و فیدیبو در دسترس خواهد بود.

در این همایش یک نماآهنگ از اجرای مشترک ایرج و سالار عیقلی و همچنین یک مستند که به نام توران خانم بود؛ توران میرهادی، پخش شد.

همچنین در این مراسم فرزانه فرجامی، رییس اداره خدمات کتابخانه ای کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد بر خرد جمعی و تعامل بیشتر میان کتابخانه های دانشگاهی تاکید کرد و گفت: باید با تعامل بکوشیم از دخالت های غیر علمی و بی مورد جلوگیری کنیم و خواسته های صنفی و علمی و حرفه ای خود را در این شبکه با جسارت بیشتری دنبال کنیم.

وی که بعد از 30 سال هنوز خود را شاگرد استاد فتاحی می داند، گفت: اولین کلاس های رسی کتابداری را با استاد فتاحی داشتم و امیدوارم سایه او بر سر کتابداری ایران مستدام باشد.

زهره عتیقه چیان، رییس اداره خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و صنعت هم در این نشست بر ضرورت همکاری همه کتابخانه های دانشگاهی و کتابداران برای تداوم این ارتباط تاکید کرد و گفت: باید تلاش کنیم کتابخانه های دانشگاهی را از رخوت خارج کنیم و ایمان داریم این شبکه یک تحل بزرگ در بخش کتابخانه های دانشگاهی ایجاد خواهد کرد.