گشتی هیجان انگیز در بهشت منطقه حفاظت شده پرور سمنان - مجله بهسان

منطقه حفاظت شده پرور کجاست؟

منطقه حفاظت شده پرور در استان سمنان، در فاصله 50 کیلومتری شمال شرق شهرستان سمنان قرار گرفته و از هر طرف به یک منطقه خاص محدود شده است. این منطقه از سمت جنوب به شهمیرزاد، از سمت شمال به استان مازندران، از غرب به منطقه چاشم و از شرق به دامغان می رسد.

رفتن به این منطقه از مسیرهای خاصی امکان پذیر است. برای مثال، یک جاده آسفالت شده که از سمت رضاآباد و بعلاوه فولاد محله به این بخش راه پیدا می نماید.

از جمله روستاهایی که در محدوده این منطقه حفاظت شده قرار گرفته است، تم، فینسک، رودبارک، پرور و تلاجیم هستند. هنگامی که از روی بلندی به برخی از این روستاها نگاه کنید، منظره جالبی در مقابل خود خواهید داشت.

برترین فصل بازدید از منطقه حفاظت شده پرور

بسته به این که قصد تماشا چه گونه جانوری و یا گیاهی را داشته باشید، فصل مناسب متفاوت خواهد بود. بعلاوه آب وهوا در بخش های مختلف منطقه حفاظت شده پرور فرق دارد.

برای مثال میانه بارندگی سالانه در بخش شمالی به حدود 500 میلی لیتر و در بخش جنوبی که ارتفاع کم تری دارد، به حدود 260 میلی لیتر می رسد.

با در نظر گرفتن امکان حضور جانوران و گیاهان مورد نظر در زمانی که به این منطقه سفر می کنید، و بعلاوه آنالیز آب وهوا، سفر شگفت انگیز و لذت بخشی خواهید داشت.

منطقه حفاظت شده پرور و سرزمین های همسایه

منطقه پرور حدود 64.844 هکتار وسعت و قسمت های مختلفی دارد. حیات وحش به خصوص در قسمت شمالی این منطقه، به علت قرار گرفتن در منطقه خزری و نزدیکی به دریای مازندران پررونق تر است.

در قسمت شمالی منطقه حفاظت شده پرور که ارتفاع بیشتری هم دارد، ارتفاعات چهارنو، سرم، لپی، شتر گردن و لعلوم قرار گرفته اند. در قسمت جنوبی و میانی هم ارتفاعاتی چون بلندو، کلورد، شاه مراد کوه، سفید خاک، کوشک، آب شرف، فینسک، طلاجیم، چهل نو و سرطلا هستند که به نسبت قسمت شمالی، ارتفاع کمتری دارند. در این بین، کلورد بیش ترین ارتفاع را دارد.

از دره های شناخته شده این منطقه هم می توان به دره عرب چاه، دره رودبارک، خاکی دره، دره اسپیرو، سرخ کروج و خرند اشاره نمود که هر کدام جاذبه های خاص خود را دارند.

گشتی در طبیعت بی نظیر پرور

در قسمت شمالی شاهد درخت های پهن برگ منطقه خزری خواهید بود که محل مناسبی برای زندگی بسیاری از حیوانات است. از طرفی منطقه ها جنوبی، آب وهوای گرم و خشک دارند که مناسب برای گروه دیگری از گیاهان و جانوران است.

منطقه حفاظت شده پرور چندین رودخانه فصلی هم دارد، از جمله سفید رود که از ارتفاعات نیزوا جاری می گردد، رودخانه رودبارک و رودخانه تنگه کاورد هم هر دو از سفید رود منشعب می شوند.

از مهم ترین چشمه های این منطقه هم می توان به چشمه آبشرف، چشمه رودبارک، لیسه، فینسک، سیاه رودبار و ویان اشاره نمود. رودخانه ها اگرچه فصلی هستند، اما در بیشتر ماه های سال جریان دارند.

به علت کیفیت رو به بهبود حفاظت از این منطقه بزرگ و بعلاوه کوشش شبانه روزی محیط بانان برای محافظت از جانوران و گیاهان آن، تعداد بسیاری از حیوانات در حال افزایش و بازگشت به شرایط عادی خود است که جای امیدواری است.

اگر اخبار مربوط به منطقه حفاظت شده پرور را مرور کنید، متوجه خواهید شد که چه تعداد بالایی از شکارچیان در این بخش از طبیعت دستگیر شده اند.

گونه های گیاهی منطقه حفاظت شده پرور

همان طور که اشاره شد، منطقه حفاظت شده پرور هم دارای آب وهوای خشک است و هم آب و هوای مرطوب خزری. به همین خاطر پوشش گیاهی در این قسمت ها کاملا فرق دارد.

در قسمت جنوبی می توانید شاهد انواع درمنه و گون باشید، در حالی که پوشش گیاهی قسمت میانی شامل انواع ارس، باریجه، زرشک، گرامینه، کمپوزیته و بقولات می گردد و در قسمت شمالی هم درختانی چون راش، بلوط، ولیک و افرا را مشاهده کرد.

گونه های جانوری منطقه حفاظت شده پرور

منطقه حفاظت شده پرور تنوع بسیار خوبی از انواع جانوران را دارد. به طور کلی، 39 گونه پستاندار در این منطقه زندگی می نمایند، مانند شوکا، گراز، مرال (گوزن قرمز)، پلنگ، سیاه گوش، خرس قهوه ای، گربه وحشی، گربه پالاس، قوچ و میش (گوسفند وحشی)، کل و بز، شغال، کفتار، روباه معمولی، سمور، تشی، خرگوش، گرگ، آهو که احتمال تماشا هر کدام در ماه های خاصی از سال بیشتر است.

پرندگان این منطقه هم شامل بلدرچین، کبک دری، تیهو، شاه بوف، جغد، سینه سرخ، هدهد و انواع پرندگان شکاری می گردد.

خزندگان بسیاری هم در این منطقه زندگی می نمایند، برای مثال احتمال تماشا افعی، مار جعفری، کفچه مار، بزمجه، انواع آگاما، انواع وزغ و لاک پشت وجود دارد. در این جا با برخی از این موجودات بیشتر آشنا خواهید شد:

مرال: یکی از مجذوب کننده ترین گونه های جانوری در منطقه حفاظت شده پرور، مرال یا همان گوزن قرمز است. تماشا مرال کار آسانی نیست و به زمان و صبر زیادی احتیاج دارد. اگر هنگام صحبت با محیط بانان، کلمه گاو را شنیدید، احتمالا در خصوص مرال صحبت می نمایند که در زبان محلی، گاو یا گاوکوهی نامیده می گردد.

کل و بز: همان بز وحشی که احتمال دیده شدن آن ها در منطقه حفاظت شده پرور زیاد است. به نام پازن هم شناخته می شوند که طبق گفته ها به معنی پا زن و یا پاییز زن است. حتی در طول روز می توانید این موجودات دوست داشتنی را در نزدیکی جاده هم مشاهده کنید.

کفچه مار یا مار کبری: بزرگترین مار سمی جنوب غرب آسیاست. کفچه مار حدود 165 سانتی متر طول دارد و هنگامی که احساس خطر کند، ناحیه گردن خود را پهن و قسمت جلو بدن خود را از زمین بلند می نماید.

مار جعفری: یکی از سمی ترین افعی های ایران به شمار می رود. در صورتی که احساس خطر کند، با سرعت بالایی حمله می نماید و برای ترساندن دشمن، فلس های بدنش را طوری به هم می کشد که صدایی همانند پاشیدن آب روی یک سطح بسیار داغ ایجاد می گردد.

آنالیز آثار به جای مانده از جانواران مختلف

یکی از لذت بخش ترین کارها در بازدید از منطقه ها حفاظت شده پرور آنالیز آثار به جا مانده از جانوران مختلف است. شاید حین این کار حس یک کارآگاه را داشته باشید که پی یافتن سرنخ های مختلف است.

برای این کار کافی است کمی در خصوص ردپا و آثاری مثل سرگین (مدفوع حیوانات)، فضله پرندگان، ریمه، بقایای حیوانات شکار شده، آشیانه پرندگان، مخفیگاه ها و… کمی اطلاعات داشته باشید تا ماجراجویی سفرتان تکمیل گردد.

برای مثال تماشا شکارچی ماهری مثل پلنگ در طبیعت ایران کار بسیار دشواری است و به همین علت حتی تماشا ردپا و سرگین این جانور هم لذت بسیاری برای علاقه مندان به حیات وحش خواهد داشت.

در ردپای گربه سانان، اثری از جای ناخن ها نخواهید دید، چرا که ناخن هایشان معمولا مخفی هستند. تنها گربه سانی که رد ناخن هایش را برجای می گذارد، یوزپلنگ است.

ردپای خرس شباهت زیادی به ردپای انسان دارد. حتی با داشتن اطلاعات بیشتر می توانید مسیر حرکت آن ها را هم تعیین کنید و بدانید که در حال دویدن بوده اند یا با جانور دیگری درگیر شده اند.

منطقه حفاظت شده پرور، یکی از برترین مقاصد برای چنین ماجراجویی هاست، در صورتی که مزاحمتی برای حیوانات ایجاد نکند.

نکات احتیاطی در بازدید از منطقه حفاظت شده پرور

حتما قبل ورود به منطقه های که احتیاج به مجوز دارند، اقدام به اخذ مجوز کنید تا دچار دردسر نشوید. منطقه ها حفاظت شده، به این علت که گونه های با ارزش گیاهی و جانوری دارند، تحت حفاظت قرار می گیرند. باید سعی کنیم آسیب کمتری به این منطقه ها برسانیم.

برای مثال، بسیاری از حیوانات در طول روز یا شب از جاده عبور می نمایند تا آب و غذا پیدا نمایند یا در پی جفت مناسب بگردند. پس نباید با سرعت بالایی رانندگی کنید و زندگی این موجودات را به خطر بیاندازید. از طرفی، ریختن زباله در طبیعت یا غذا دادن به حیوانات کار درستی نیست و عواقب زیادی دارد.

در این منطقه ها باید در سکوت و با احتیاط کامل جابه جا شوید تا منجر به ترس ساکنان آن نشوید و کم ترین مزاحمت را برای ایشان ایجاد کنید.

از پوشیدن لباس هایی که رنگی متضاد با طبیعت منطقه دارند خودداری کنید، رنگ هایی مثل قرمز و نارنجی ممکن است باعث ترس حیوانات و پرندگان گردد و لذت تماشاشان را هم کم کند.

به یاد داشته باشیم که حفاظت از طبیعت و جانوران آن، یاری به حفظ چرخه طبیعت است و به زندگی بهتر برای خودمان منتهی می گردد.