نبردی که فراموش نمی گردد - مجله بهسان

به گزارش خبرنگاران بیش از سه ماه از آغاز جنگ تحمیلی می گذشت. نیروی هوایی کشور بعثی عراق که خود را در برابر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عاجز می دید، در اقداماتی ناجوانمردانه اقدام به حمله به مناطق مسکونی و مردم بی دفاع کشورمان نموده بود.

باید چاره ای اندیشیده می شد و پاسخی قاطع به حملات نیروی هوایی عراق داده می شد بنابراین تیزپروازان ارتش ارتش در این راستا عملیاتی را طراحی کردند. این عملیات هوایی با هدف شهرکوت، چاه های نفت 99، کارخانه تانک سازی عراق طراحی و اجرا شد.

نیروی زمینی عراق به پیشروری خود ادامه می داد. کارخانه تانک سازی با تعمیر و نوسازی و ساخت تجهیزات جدید (البته بخصوص تعمیرات تانک) نقش عمده ای در تجهیز و نوسازی نیروی زمینی داشت. از سوی دیگر چاه های نفت 99 عراق واقع در استان کوت، به عنوان یکی از شریان های اصلی صدور نفت عراق براساس اطلاعاتی که به دست آمده بود از مجموعه مهم ترین چاه های نفت عراق بود؛ برای همین این تصمیم گرفته شد که در یک حمله برق آسا، هر دو هدف نابود شوند.

عملیات طرح ریزی می گردد

کارهای ابتدایی انجام پذیرفت. جهت پروازی رفت و برگشت، موانع و استحکامات دشمن معین شد. تمامی شاخص های پروازی از قبیل کوه های مرتفع، دره های عمیق و پستی بلندی ها، یک به یک بر روی نقشه علامت گذاری شدند.

فاصله نقاط از یکدیگر، سرعت جنگنده ها، ارتفاع آنها، فاصله مبدا تا هدف، میزان سوخت مصرفی برای رفت و برگشت و نوع بمب ها نیز در اسرع زمان معین شد. همچنین محلی ایستایی برای هواپیمای سوخت رسان معین شد که در آن محل تانکر سوخت رسان گردش کند تا در صورت کمبود سوخت جنگنده ها، به کمک آنها بشتابد. همچنین پایگاه های کمکی برای فرود اضطراری نیز معین شد و آنها در جریان این عملیات قرار دریافتد.

در اتاق بریفینگ عملیات تشریح می گردد

یک روز پیش از عملیات، در اتاق بریفینگ (تشریح عملیات) فرمانده دسته عملیاتی آغاز به شرح آن کرد و قرار شد تا عملیات با چهار فروند جنگنده بمب افکن انجام بپذیرد. بمب افکن ها در قالب دو گروه دو فروندی، با فاصله زمانی معین از پایگاه به پرواز در آیند و هر کدام از دو جهت مختلف وارد خاک عراق می شوند و اهداف را بمباران نمایند.

با توجه به حساسیت بمباران چاه های نفت، قرار می گردد که هر دو گروه ابتدا به سمت چاه ها پرواز نمایند و هرگروهی که زودتر به چاه ها رسید، آنجا را بمباران نمایند و سپس به گروه دیگر اطلاع دهند تا آنها به سمت شرق استان کوت رفته و کارخانه تانک سازی در مجاورت پایگاه هوایی این شهر را بمباران نمایند.

همچنین مقرر شد هواپیماها بعد از رسیدن به هدف، از روی آن رد شوند و بعد از گردش به سمت ایران و در راه بازگشت اهداف را بمباران نمایند و جهت را تا مرز ادامه دهند. قرار شد بعد از انتها عملیات یک فروند هواپیمای شناسایی نیز به محل اعزام شده و از محل عکس برداری کند.

مقرر شد گروه اول بعد از به پرواز درآمدن به وسیله جنوب اهواز و عبور از فراز هورالهویزه، وارد خاک عراق شوند و گروه دوم نیز از جهت شمال و با عبور از فراز کوهستان ها و ارتفاعات دهلران خود را به هدف برسانند و آن را منهدم نمایند. جهتهای معین شده برای هر گروه، از ویژگی های خاصی برخوردار بودند.

جهت هر دو گروه با سختی ها زیاد همراه بود

جهت گروه اول از روی نیزارها می گذشت که این باعث می شد تا نیمی از جهت از دید رادارها و ضدهوایی دشمن در امان باشند، اما مشکل این بود که امکان داشت پرندگان بر اثر غرش هواپیما از میان نیزارها به پرواز درآیند و با هواپیما برخورد نمایند. در آن سرعت بالا و آن ارتفاع، برخورد پرنده با هواپیما مثل برخورد گلوله ضدهوایی با جنگنده بود.

سوابق هم نشان می داد که خلبانان ما، قبلاً هم با این مشکل رو به رو شده بودند؛ نکته دیگر این بود که بعد از گذشتن از روی نیزارها، هواپیما به علت وسعت دید و مسطح بودن زمین، در هنگام ورود به خاک عراق در دید رادارهای دشمن قرار می گرفت.

جهت گروه دوم عبور از لابه لای کوهستان های صعب العبور و دره های عمیق بود که این یک مزیت بود ولی به دلیل اینکه بعد از خارج شدن از کوهستان ها در رینگ (دایره) پدافندی دشمن قرار می گرفت، برای خلبان خطرآفرین بود. ولی به هر قیمتی باید این عملیات انجام می شد. اولین گروهی که به چاه ها می رسید، بعد از بمباران هدف گروه دیگر را آگاه و خود بلافاصله با تمام سرعت به طرف ایران حرکت می کرد. انتها کار بریفینگ تمام شد و به تمامی سوالات خلبانان پاسخ داده شد و مقرر شد که عملیات با حفظ اصول حفاظتی، در بامداد روز بعد انجام گردد.

جنگنده ها پروازمی نمایند و عملیات آغاز می گردد

صبح زود، چهار فروند جنگنده بمب افکن فانتوم مسلح در سکوت کامل رادیویی به پرواز درآمدند و بعد از لحظاتی به دو دسته دو فروندی تقسیم شده و هرکدام جهت پیش بینی شده خود را پیش می گیرند. هر دو گروه به محض قرار دریافت در جهت پروازی، ارتفاع خود را کم نموده و با سرعت 450 نات (حدود 900 کیلومتر) به سمت مرز به پیش می روند. از لابه لای قلل پر برف و دره های عمیق و وارد خاک عراق می شوند. گروه دوم در لحظه عبور متوجه یک لشکر زرهی عراق می شوند ولی به خاطر اینکه دشمن از حضور آنها آگاه نگردد و آنها بتوانند هدف اصلی را نابود نمایند، به راه خود ادامه می دهند. در همین زمان نیروهای زرهی دشمن به دلیل مشاهده هواپیماها در ارتفاع کم، به سمت آنها شلیک می نمایند که خوشبختانه هواپیماها آسیبی نمی بینند.

هر دو گروه با سرعت از سمت جنوب و شمال شرق به سمت بغداد پیش می روند. در همین لحظات ورود هواپیماهای ایرانی به پدافند بغداد اطلاع داده می گردد و به یک بار سدی از آتش آسمان را فرا می گیرد و آسمان پر از گلوله ضدهوایی می گردد؛ ولی این نمی تواند خللی در انجام این عملیات بزرگ ایجاد کند و هواپیماها با تماس رادیویی با یکدیگر، با توکل بر خداوند متعال پیش می روند.

گروه اول چاه های نفت را به آتش می کشد

گروه دوم در چند مایلی چاه های نفت قرار داشت که گروه اول زودتر به آنجا رسیده و آن را در هم می کوبد. قارچ سیاه رنگی از دود به آسمان برمی خیزد. گروه اول پیروز شده بود چاه های نفت 99 را منهدم نموده و آنجا را به آتش بکشد. حجم آتش به حدی بود که حتی از آسمان شهر دزفول نیز قابل مشاهده بود.

فرمانده گروه اول سریعاً موضوع را به فرمانده گروه دوم سروان جدیدی اطلاع می دهد و می گوید مأموریت اول با پیروزیت انجام شد، لزومی ندارد که شما به سوی هدف بیایید، به سمت هدف دوم حرکت کنید. سروان جدیدی هم به اطلاع شماره 2 سروان آرام می رساند. در این لحظات به لحاظ سرعت بالا، گروه دوم نیز برفراز چاه های نفت رسیده بود. زبانه های آتش تا ارتفاع 50 پایی بالا می آمد. هر دو هواپیما گروه دوم گردش نموده و جهت خود را به سمت پایگاه هوایی کوت تغییر می دهند.

آتش دشمن لحظه ای قطع نمی شد و امان را از خلبانان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران گرفته بود. در همین موقع چندین موشک به سمت هواپیماها شلیک می گردد و با مهارت خلبانان و استفاده از تاکتیک های مناسب، موشک ها منحرف می گردد. در نزدیکی پایگاه هوایی کوت هر دو جنگنده گردشی سریع می نمایند تا به شکلی قرار گیرند که در راه بازگشت به ایران هدف را بمباران نمایند. جنگنده ها برای اینکه بتوانند این کارخانه را در راه بازگشت بمباران نمایند، باید از کنار پایگاه هوایی کوت می گذشتند. این پایگاه هوایی لانه زنبور دیگری بود. سایت های موشکی سام 2 و3 و 6 و همچنین توپ های 23 میلیمتری ضدهوایی مستقر در اطراف آن خطری جدی به حساب می آمد.

گروه دوم به کارخانه تانک سازی می رسد

با نزدیک شدن هواپیماها به این پایگاه، پدافند آتش سختی به سوی آنها می گشاید ولی خوشبختانه علی رغم اصابت چندین گلوله ضد هوایی به زیر بدنه هواپیما، جنگنده ها پیروز می شوند به سلامت از کنار آن عبور نمایند. فرمانده دسته پرواز در این هنگام آخرین گردش را انجام می دهد و خود را آماده بمباران اهداف می نماید. در این لحظه هدف کاملاً در دید واقع شده است. یک ساختمان عظیم با سقفی قرمز رنگ که نظیر آن در کارخانه ایران خودرو نیز بود. سروان جدیدی لیدر گروه دوم، در رادیو هواپیما اعلام می نماید شماره 2 (سروان آرام) هدف را می بینی؟ و بعد از تأیید شماره 2 فرمان حمله به آن را صادر می نماید. هواپیمای شماره 2 حدود یک مایل از شماره 1 فاصله می گیرد تا در هنگام رها ساختن بمب از جانب شماره 1 در معرض ترکش بمب های هواپیمای وی قرار نگیرد.

کارخانه تانک سازی و هلی کوپترهای جنگی، نابود می شوند

هواپیمای شماره 1 با شیرجه ای بدون نقصف بمب های خود را بر روی هدف رها می نماید. سقف کارخانه تانک سازی مانند فیلم های سینمایی از جا کنده شده و در هوا تکه تکه می گردد. ساختمان اصلی کاملاً منهدم می گردد. شماره 2 قسمتی دیگر را برای بمباران انتخاب نموده و به سمت آن شیرجه می رود که ناگهان در قسمتی از کارخانه متوجه دو فروند هلی کوپتر جنگی عراق از نوع میل می گردد که قصد پرواز و درگیری داشتند. شماره 2 بلافاصله تصمیم خود را عوض می نماید با روشن کردن دوربین فیلمبرداری هواپیما، به سمت هلی کوپترها شیرجه رفته و بمب هایش را بر روی آنها رها می نماید. هواپیمای شماره 2 با آنکه مجاز به گردش به سمت کارخانه نبود، با گردشی سریع سعی می نماید از انهدام هلی کوپترها مطمئن گردد. کارخانه و هلی کوپترها در آتش می سوختند. سپس بلافاصله گردش نموده و با لیدر تماس می گیرد و وقایع رخ داده را اطلاع می دهد.

فرمانده دسته پروازی با شنیدن این خبر ندای الله اکبر سر داد. دیگر نیاز به استفاده از هواپیمای شناسایی و عکس برداری نبود. دود ناشی از سوختن چاه های نفت و کارخانه، فضای آسمان را دود آلود نموده بود و از فاصله دور آتش قابل رؤیت بود.

پاسگاه مرزی هم هدف قرار می گیرد

گروه دوم بعد از بمباران کارخانه تانک سازی راه خود را به سمت ایران پیش گرفته بودند ولی یک مشکل وجود داشت و آن هم سوخت هواپیما بود که به دلیل طی مسافت اضافی، به میزان قابل توجهی کم شده بود. هر دو جنگنده با اصلاح سمت خود ارتفاع را کم نموده و با سرعت 1100 کیلومتر به سمت ایران حرکت می نمایند.

در بین راه باید از استان العماره می گذشتند. آنجا یک پارچه آتش پدافند بود. آنها می خواستند به هر قیمتی مانع از عبور هواپیماها شوند. ولی با لطف خداوند و مهارت خلبانان پیروز می شوند به مرز برسند. با رسیدن به مرز، هواپیماها به یک پاسگاه مرزی می رسند. هواپیمای شماره 2 بلافاصله به سمت آن شیرجه می رود و پاسگاه را به مسلسل می بندد. در انجام این کار شماره 2 افراط می نماید و تا حدی به سمت زمین پیش می رود که هواپیما درحال برخورد کردن با برجک پاسگاه قرارمی گیرد. این کار با اعتراض شدید شماره 1 (فرمانده دسته) روبرو می گردد و شماره 1 می گوید ما باید طبق نقشه عمل کنیم و مجاز به این کار نیستیم. که شماره 2 با عذرخواهی قول می دهد که دیگر از برنامه خارج نگردد.

عملیات با نهایت پیروزیت به انتها می رسد

در نهایت با گذشتن از مرز، هواپیماها به سلامت در پایگاه مبدأ به زمین می نشینند و حماسه ای دیگر ثبت می گردد. در یک عملیات جسورانه ضربه سختی بر پیکره نیروهای دشمن وارد می گردد و هر چهار هواپیمای ایران نیز با سلامت به زمین می نشینند. پس از ظهور و چاپ عکس ها و فیلم های گرفته شده توسط سروان آرام (شماره 2 گروه 2)، تصاویر زیبایی از سوختن کارخانه و هلی کوپترها بدست می آید.