فرصتی که در شهرسوخته می سوزد، سایه فراموشی بر دالان تاریخ سیستان - مجله بهسان

اگر شانس و بی علاقه گی قاچاقچی ها به ارزش معنوی سفال ها و اشیای کشف شده، نبود حتماً حفاظت نادرست از این منطقه، کار دست سازمان میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان می داد؛ چون این شهر نه راهنمای گردشگری دارد و نه نیروی یگان زبده ای که بتوانند گردشگران را در جهتهای تعریف شده راهنمایی نمایند و اجازه ندهند آنها روی محوطه های کاوش شده، قدم بزنند و عکس یادگاری بگیرند.

هر چند در این محوطه چند دوربین مداربسته کار گذاشته شده اما فعالیت این دوربین ها بیشتر برای زیر نظر داشتن باستان شناسان است تا جلوگیری از ورود بازدیدنمایندگان و تخریب گری آنها در سایت های کاوش شده!

اطلاعات محدود تابلوهای اطلاع رسانی

آن طور که در حضور خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی نیز گردشگران پا روی کاخ سوخته می گذاشتند و روی پله های این سایت ها راه می رفتند. بی توجه به طناب های کشیده شده و بدون اینکه نیروی یگان از این شهر به سراغشان برود و یا حتی یک راهنمای گردشگری آنها را راهنمایی کند.

گردشگران شهر سوخته هر زمان پا به این محوطه باستانی بگذارند با تَلی از خاک روبرو می شوند و بخش هایی از زمین که باز شده و مورد کاوش قرار گرفته را می بینند؛ اما به طور حتم چیزی از آن سر درنمی آورند چون حتما باید کسی باشد که درباره این محوطه ها به آنها شرحات دهد.

شرحات تابلوهای اطلاع رسانی این محوطه ها نیز کافی نیست؛ مگر آنکه هیأت کاوش در حال کار باشند و بخشی از وقتشان را به ارائه شرح به بازدیدنمایندگان اختصاص دهند.

تمام محوطه پر از خرده سفال است

مرادی معاون هیأت باستان شناسی و مسئول کاوش در منطقه مسکونی شهر سوخته به خبرنگاران می گوید: دو راه برای کسب اطلاعات درباره این شهر پیش روی گردشگران است؛ یکی اخبار رسانه ها از این شهر و دیگری خواندن کتاب و مقالات که البته مخاطبش خاص است.

بیشتر محوطه های کاوش شده فاقد تابلوهای اطلاع رسانی هستند

عضو هیأت حفاری شهر سوخته از طرح ساماندهی گردشگران خبر می دهد و به خبرنگاران می گوید: باید جهت معین بازدید تعریف گردد و تابلوهای اطلاع رسانی مناسب تری در اینجا قرار گیرد؛ حتی می بایست راهروها و رمپ هایی را برای گردشگران ایجاد کرد که گردشگر روی آن قدم بگذارد؛ نه روی محوطه کاوش شده. چنین طرحی در سال 89 تهیه شد اما هیچ وقت به انتها نرسید.

منصور سید سجادی باستان شناس محوطه شهر سوخته نیز طرحی برای این شهر دارد که با اجرای آن گردشگران کمتر احتیاج به حضور راهنما خواهند داشت.

دالان تاریخ عنوان طرحی است که سید سجادی درباره آن می گوید: مانند کشور مصر که دالانی را ایجاد نموده و مردم با راه رفتن، تمام تاریخ مصر را پیش روی شان می بینند و در بعضی از قسمت ها، افراد تاریخ مصر را بازی می نمایند، من هم در چهار سال پیش طرح دالان تاریخ سیستان را با همه ابعادش و معرفی زندگی مردم دادم.

می دانم که این پروژه بزرگ و هزینه بر است، اما اگر این دالان در کنار موزه احداث گردد، می توان با یک بار دور زدن در آن دالان، تاریخ اساطیری و تاریخ پیش از اسلام و... در شهرسوخته را با همه اتفاقاتش مشاهده کرد.

او می گوید: الان بازدیدنماینده شهر سوخته چه اطلاعاتی از این شهر بدست می آورد؟ آیا چیزی به جز چهار دیوار شکسته، دو کوره و دو خورده سفال می بیند؟ باید کاری کنیم که اطلاعات مربوط به شهر سوخته را به صورت ملموس در اختیار گردشگران قرار دهیم.

گردشگران روی محوطه های باستانی قدم می زنند!

شهر سوخته اگرچه از نظر باستان شناسی در میان ایرانیان و یا حتی کشورهای خارجی بسیار اهمیت دارد، اما از نظر گردشگری به این شهر کمترین توجهی شده است؛ چون نه طرح گردشگری دارد و نه اقدامات مناسب حفاظتی و یا اقامتی برای آن صورت گرفته است.

حتی شهر سوخته دارای کمترین مراکز اقامتی در اطراف خودش است تا گردشگران بتوانند نه تنها از این سایت بلکه از موزه غنی آن نیز استفاده نموده و دغدغه ای برای اقامت نداشته باشند.