خوشنویسی از یلدا برای ثبت جهانی شدن سبقت گرفت! - مجله بهسان

او ادامه داد: اما به دلیل شیوع کرونا و اعمال محدودیت های جدید از سوی یونسکو و اعلام یک سهمیه برای هر کشور، امکان طرح هر دو پرونده یلدا و خوشنویسی در یونسکو فراهم نبود و ایران صرفاً می توانست یک پرونده را برای ارائه در اجلاس 2021 در دستور کار قرار دهد؛ لذا پرونده یلدا که در یونسکو اعلام وصول نیز شده بود بنا به درخواست ایران به دوره بعدی اجلاس موکول شد و در سال 2021 پرونده خوشنویسی در دستور کار قرار می گیرد.

پورعلی گفت: به دلیل حساسیت های ایجاد شده در مورد پرونده حسن خط ترکیه و خط عربی و طرح موضوع ثبت این دو اثر در اجلاس 2021 یونسکو، ایران تصمیم گرفت درخواست ثبت جهانی خوشنویسی را در اولویت قرار دهد. هرچند بار ها گفته شده است که ثبت جهانی میراث ناملموس ارتباطی به موضوع مالکیت و انحصار مالکیت بر یک عنصر فرهنگی ناملموس ندارد؛ ولی به هر حال بنا بر درخواست عمومی و متخصصان و صاحبنظران، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست ثبت جهانی خوشنویسی را در اولویت زمانی قرار داد و ان شاءالله برای اجلاس بعدی 2022 یا 2023 موضوع ثبت جهانی یلدا به صورت ملی از سوی ایران ارائه خواهد شد. پرونده یلدا هم اکنون در دبیرخانه یونسکو اعلام وصول شده است و در انتظار فرصت ارائه است.

مدیر کل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی با اشاره به اینکه پرونده یلدا ملی است یا چند ملیتی اعلام کرد: پرونده یلدا پرونده ای ملی است و توسط استاد محمد میرشکرایی تدوین شده است. کوشش هایی برای اینکه این پرونده به صورت مشترک با کشور های دیگر تدوین گردد صورت پذیرفت؛ ولی به هر حال تصمیم بر این شد که پرونده به صورت ملی ارسال گردد. ناگفته نماند در شرایط فعلی به دلیل ملاحظات کرونا و محدودیت های کاری، یونسکو برای پرونده های چند ملیتی و ملی تفاوتی قائل نشده و در کل برای هر کشور در سال یک سهمیه وجود دارد. هم اکنون ایران علاوه بر پرونده یلدا و خوشنویسی، سه پرونده دیگر رباب، جشن سده و زیارت رضوی را در انتظار ارائه به اجلاس یونسکو دارد.

او درباره زمان رسیدگی به پرونده ثبت جهانی یلدا اعلام کرد: در صورت برطرف محدودیت های کرونا پرونده یلدا برای اجلاس 2022 یا 2023 در دستور کار کمیته میراث جهانی ناملموس قرار خواهد گرفت. این امر بستگی به یونسکو و اعلام محدودیت های سال 2022 دارد که تا به امروز از سوی کمیته میراث فرهنگی ناملموس یونسکو اعلام نشده است.

اولویت های انتخاب پرونده برای ثبت جهانی عناصر فرهنگی یا میراث ناملموس چست؟

مدیر کل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی توضیح داد: سیاست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با توجه به محدودیت سهمیه یونسکو، بر اساس ثبت عناصر فرهنگی ناملموس است که جنبه عمومی بیشتری دارد و مناطق بیشتری از کشور را در بر می گیرد. البته تهیه این پرونده ها با مشکلاتی هم روبرو است. تدوین پرونده ها با این شرایط، به دلیل گستردگی موضوع نیازمند مطالعات دقیق تر و احصای مشترکات و تفاوت ها و ارائه دفاعیه دقیق برای تببین چرایی و چگونگی این تفاوت ها و اشتراکات است. پرونده های ثبت جهانی ناملموس چنانچه دارای گستره اجتماعی محدودتری باشند، ارائه دفاعیه فنی آن ها راحت تر از پرونده هایی با پهنه اجتماعی گسترده تر است.

باشگاه خبرنگاران