ضرورت کاهش مداخله وزارت علوم در پذیرش دانشجوی دکتری - مجله بهسان

دکتر فریدون مقدس نژاد در گفت و گو با خبرنگاران، ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: تا آنجا که اطلاع دارم، درهیچ یک از کشورهای جهان، دانشجوی دکتری به صورت متمرکز پذیرش نمی گردد و شیوه پذیرش به این نحو است که دانشجو با توجه به رشته مورد علاقه خود و استاد مورد نظر ، به دانشگاه درخواست می دهد و استاد نیز متقابلا بر اساس سوابق تحصیلی و توانمندی دانشجو و احتمالا امکانات اقتصادی، دانشجو را پذیرش می نماید.

در کشورهای خارجی زمانی دانشجوی دکتری پذیرش می گردد که دانشگاه بتواند بودجه و هزینه های تحقیقات دانشجو را تامین کند و این حمایت تا حدی است که حتی شهریه دانشجو هم پرداخت می گردد. در حالی که این سیستم متمرکز و این سیستمی که در حال حاضر در کشور ما وجود دارد، مناسب نیست و آنطور که باید و شاید دانشجویان از دانشگاه اختیارات لازم را ندارند.

دکتر مقدس نژاد با بیان اینکه در کشورهای توسعه یافته شرایطی که ما برای پذیرش دانشجوی دکتری داریم، وجود ندارد، افزود: همچنین این روش که پذیرش دانشجوی دکتری تماما به عهده دانشگاه باشد و نهادهای متولی مانند وزارت علوم فقط نظارت نمایند، نیز در کشور دیگری وجود ندارد. باید دید این نظارتی که تعریف می کنیم چه ویژگی هایی دارد و تا چه حد است و وزارت علوم تا چه اندازه در این امر مداخله می نماید.

استاد دانشگاه امیرکبیر گفت: در گذشته وزارت علوم بر اساس آزمون علمی، چند برابر دانشجو به دانشگاه معرفی می کرد و دانشگاه بر اساس مصاحبه ای که با متقاضی انجام می داد، دانشجو را انتخاب می کرد. چنین روشی بهتر از فرایند پذیرش سال جاری بود. در سال تحصیلی جاری، بسیاری از اساتید با دانشجویان دکتری که پذیرش نموده اند، مشکل پیدا نموده اند. چراکه دانشجویانی که از سمت وزارت علوم به آنها معرفی شده، کیفیت مورد نظر اساتید را نداشته اند و اساتید از دانشجویان مقطع دکتری خود راضی نیستند.

وی با اشاره به اینکه کیفیت دانشجوی دکتری بستگی به این دارد که چه قدر وزارت علوم مداخله می نماید، اعلام نمود: اگر مانند روال سال های قبل متناسب با چیزی که دانشکده می خواهد، دانشجوی دکتری پذیرش می شد، شرایط متعادل تر بود. مثلا وزارت علوم 5 برابر تعداد مورد احتیاج دانشجو به دانشگاه معرفی می کرد و دانشگاه از بین این افراد مصاحبه و گزینش را انجام می داد.

دکتر مقدس نژاد اظهار کرد: تجربه شخصی من نشان داده که هرچه مداخله وزارت علوم کمتر باشد، کیفیت دانشجویان مقطع دکتری بالاتر است. زمانی که پذیرش دانشجو از میان دانشجویان ممتاز انجام می شد، میزان خروجی پژوهش ها در قالب مقالات، کتابها یا اختراعات بیشتر بود و عملکرد دانشجویان ممتاز که به وسیله سابقه تحصیلی پذیرش شده بودند، درخشان تر بود. این مسئله یک شاخص است و نشان می دهد در مجموع، دانشجویی که خارج از سیستم کنکور سراسری پذیرش شده، نسبت به دانشجویانی که با کنکور پذیرش شده اند، عملکرد بهتری دارد. در نتیجه این نشان می دهد که اگر دانشگاه ها اختیارات بیشتری داشته باشند، عملا عملکرد بهتر خواهد بود.

استاد دانشگاه امیرکبیر افزود: این مسئله فارغ از گرایش و رشته است و شرایط این شکل پذیرش ها برای تمامی رشته ها یکسان بوده است. یک استاد ترجیح می دهد وقتش را صرف دانشجویی کند که عملکرد بهتری دارد، چراکه خروجی عملکرد استاد در هر سال برای دانشگاه مهم است و به تبع آن خروجی دانشجو هم برای استاد مهم است.